Aandrang

Wat is dat toch, die drang om het water op te gaan — varen, drijven, zeilen — ook al weet je dat het soms niet verstandig is? De natuur is grillig, veranderlijk en onvoorspelbaar. Zo is het water het ene moment spiegelglad, en even later waait de stront van de dijk. Zo is het glashelder, en even later zit het potdicht.
Een goed vaarplan is daarom essentieel en betrouwbare informatie onmisbaar, zeker in het najaar, wanneer herfststormen worden afgewisseld met windstille, mistige dagen.

In de zomer liggen we met de Meander V stand-by als back-up schip voor Stichting Vaarwens, en dan kunnen we eigenlijk niet weg. Maar in het winterseizoen krijgen we aandrang. Dan is het rustiger op het water, en grijpen we de kans om het nuttige met het aangename te verenigen. We varen graag naar de Wadden om de feestdagen door te brengen, al dan niet met gasten. Toch merken we in dat seizoen telkens weer hoe moeder natuur haar hindernissen opwerpt.

Als we vroeg in november de trossen losgooien, waait het nog stevig, maar dat houdt ons niet tegen. We doen Enkhuizen aan en willen de volgende ochtend verder. Wanneer ik ‘s morgens naar buiten kijk, zie ik geen wind, maar ook geen zicht. Het zit potdicht. Toch laten we ons niet weerhouden. Met veertig jaar vaarervaring en talloze uren achter radar en plotter, heeft mist voor mij weinig geheimen. Maar lekker vaart het nooit.
We willen nog even bunkeren in Stavoren en moeten de haveningang zoeken op onze apparatuur, want als we tussen de pieren zitten, zien we pas de schimmen van de dijk… Leve het groene schermpje van de Furuno radar.

Een dag later schieten we bij Kornwerderzand de Lorentzsluizen uit en zetten de marifoon op kanaal 2 van de Brandaris.
Het weerbericht klinkt: slecht tot weinig zicht, hier en daar mistbanken met minder dan vijftig meter zicht. In de Boontjes kunnen wij nog vier boeien vooruit zien, maar via de Brandaris horen we dat het op het wad potdicht is.
Een bruinvloot¬schip ligt buiten het vaarwater van de Blauwe Slenk voor anker. De beroepsvaart meldt elkaar voortdurend positie en koers.
Dan klinkt het vanaf de Brandaris:
“Dat vaartuig ter hoogte van het Franse Gaatje, meld u zich! Wat is uw bestemming en hoeveel opvarenden zijn er aan boord?”
Een zeiljacht antwoordt dat het naar Vlieland wil. Op de vraag of ze radar, AIS of andere navigatieapparatuur hebben, klinkt een aarzelend “Nee.”
“Dan bent u in overtreding, meneer. U mag met dit zicht hier niet varen. Gaat u buiten de vaargeul voor anker tot het zicht beter wordt. Over.”
Even stilte. Dan:
“Brandaris, we hebben geen goed anker en we willen graag doorvaren!”
Op de achtergrond roept iemand: “Zeg dat we wel goede navigatie hebben we hebben toch een zeekaart en een plotter!”
“We houden deze koers aan, mevrouw!”
“Dan gaat u richting Terschelling, meneer. Houd een koers aan van 4 graden!”
Inge en ik kijken elkaar aan en denken er het onze van. Wanneer een beroepsschipper meldt dat juist in dat gebied de mistbank het dichtst is, neem ik het besluit Harlingen binnen te lopen. We wachten af. Na een uur trekt het zicht verder dicht. Wanneer de veerboot Harlingen binnenkomt, zie ik op honderd meter slechts een schim voorbij glijden.

Kunnen varen en willen varen liggen verraderlijk dicht bij elkaar. Met de Meander V kunnen we in dichte mist overal komen — de apparatuur aan boord is betrouwbaar — maar in bepaalde Nederlandse gebieden mag dat simpelweg niet. Daar is alleen varen toegestaan met gekeurde radarapparatuur en een geldig radarpatent. Die radar is wel aan te komen, maar dat radarpatent heb je niet zomaar. (Ik schreef hier al eerder over in mijn column ‘Klokje varen’ )

De volgende dag varen we onder een staalblauwe lucht over het prachtige wad, ontspannen en tevreden.
Soms moet je de aandrang gewoon even voorbij laten gaan.

Evert